OTORİTE, SESSİZLİK VE SEMBOLİK ŞİDDET: BEYAZ BANT FİLMİNİN İLETİŞİM SOSYOLOJİSİ VE SOSYODİLBİLİMSEL ANALİZİ
Author :
Abstract
Bu çalışma, Michael Haneke’nin Beyaz Bant (2009) filmini iletişim sosyolojisi ve sosyodilbilim bağlamında incelemektedir. Araştırmanın amacı, filmdeki iletişim biçimlerini çözümleyerek, otorite, iktidar ve sembolik şiddet ilişkilerinin nasıl kurulduğunu ortaya koymaktır. Niteliksel film analizi yöntemi kullanılmış; sahneler sözlü iletişim, simgesel göstergeler, sessizlik, dedikodu ve disiplin pratikleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Habermas’ın kamusal alan ve iletişimsel eylem kuramı, Bourdieu’nün sembolik şiddet ve habitus kavramları, Foucault’nun disipliner iktidar yaklaşımı ve Goffman’ın damgalama kuramı temel kuramsal çerçeveyi oluşturmuştur. Elde edilen bulgular, köydeki iletişim biçimlerinin eşitlikçi değil, hiyerarşik ve otoriter yapıda kurulduğunu göstermektedir. Rahibin vaazları ve öğretmenin emirleri, sözlü iletişimin norm dayatıcı işlevini ortaya koyarken; beyaz bant, masumiyet simgesi görünümünde damgalama aracına dönüşmektedir. Sessizlik, tabu konuların bastırılmasında güçlü bir iletişim biçimi olarak öne çıkmakta; dedikodu ve söylenti ise modern medya araçlarının yokluğunda bilgi akışını belirlemektedir. Disiplin ve bedensel cezalandırma, Foucault’nun disipliner iktidar anlayışına uygun biçimde bedenin bir denetim nesnesi olarak araçsallaştırıldığını göstermektedir. Beyaz Bant, yalnızca bir dönem filmi değil, aynı zamanda toplumsal iletişim biçimlerinin iktidar ilişkileriyle nasıl iç içe geçtiğini gösteren güçlü bir sosyolojik metafor işlevi görmektedir. Ayrıca film, dil, sessizlik ve sembollerin toplumsal düzenin inşasında oynadığı merkezi rolü açığa çıkararak sosyodilbilimsel açıdan da önemli bir inceleme alanı sunmaktadır. Günümüz toplumlarında sosyal medya, dijital damgalama, dezenformasyon ve sessizlik kültürü üzerinden benzer iletişim biçimlerinin yeniden üretildiği görülmekte; bu da çalışmanın güncel toplumsal bağlamlarla ilişkisini güçlendirmektedir.
Keywords
Abstract
This study analyzes Michael Haneke’s The White Ribbon (2009) within the framework of communication sociology and sociolinguistics. The aim is to examine the communicative practices in the film and reveal how authority, power, and symbolic violence are constructed. A qualitative film analysis method was employed, focusing on verbal communication, symbolic signs, silence, gossip, and disciplinary practices. The theoretical framework draws on Habermas’s concepts of the public sphere and communicative action, Bourdieu’s notions of symbolic violence and habitus, Foucault’s theory of disciplinary power, and Goffman’s concept of stigma.Findings indicate that communication in the village is organized in a hierarchical and authoritarian structure rather than on an egalitarian basis. The priest’s sermons and the teacher’s orders highlight the normative function of verbal communication, while the white ribbon—seemingly a symbol of innocence—operates as a tool of stigmatization. Silence emerges as a powerful form of communication in suppressing taboo issues, whereas gossip and rumor function as alternative “media” in the absence of modern communication channels. Disciplinary practices, including corporal punishment, illustrate how the body is instrumentalized as an object of control, in line with Foucault’s notion of disciplinary power. In conclusion, The White Ribbon is not merely a historical narrative but also a strong sociological metaphor that demonstrates how communicative practices are intertwined with power relations. The film reveals the central role of language, silence, and symbols in shaping social order, thereby offering significant insights from a sociolinguistic perspective. Furthermore, the study highlights parallels with contemporary society, where social media, digital stigmatization, misinformation, and cultures of silence reproduce similar mechanisms of communication and control.
