Author:
Abstract
Bu çalışmada, Türkçede anlamı pekiştirmek, daha etkili, kıvrak ve akıcı bir anlatımın sağlanması için kullanılan; sözcüklerin tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılmasıyla oluşturulmuş söz öbekleri olan ikilemeler ele alınarak yapısal ve anlamsal olarak ikileme mantığına uymadığı halde ikilemeymiş gibi değerlendirilen bazı söz öbekleri üzerinde durulmuştur. Bu örnekler A- m, p, r, s ünsüzleriyle oluşturulan pekiştirmeler. B- İkileme olarak değerlendirilen kökteşlemeler C- -r/mAz yapılı ulaçlardan oluşturulan ikilemeler. D- Tek sözcük olduğu halde ikileme olarak değerlendirilen kaçkaç, çekçek, gelgel, benbenci, hımhım, zemzeme, kumkuma gibi birleşik sözcükler. E- ne.....ne bağlacı veya köfte ekmek, sucuk ekmek, böbrek ekmek, cin tonik, viski kola, viski soda gibi söz öbekleri. F- Ip yapılı ulaçlardan oluşturulan ikilemeler ile m ön sesiyle oluşturulan öbekler ana başlıkları altında toplanarak ele alınmış ve irdelenmiştir. İkilemelerin yapı ve anlam yanılgıları varsayımından hareketle çözümlemeler yapılmıştır. Çalışmada ele alınıp değerlendirilen örnekler, Türkçe ikilemeler konusunda bugüne kadar yapılmış olan çalışmalardan seçilmiştir. Bu bağlamda ikilemelerle ilgili yapısal ve anlamsal olarak karşılaşılan sorunlar ışığında saptamalarda bulunulmuş ve konuya ilişkin ölçütler ortaya konmuştur. Dolayısıyla da bu çalışmayla Türkçe’de yoğun olarak kullanılan ikilemelerle ilgili; bundan sonraki süreçte ikileme olmayan söz öbeklerinin ikilemeymiş gibi değerlendirilmemesi konusunda katkı sunulmuştur.
Keywords
Abstract
In this study we will emphasize some word phrases in Turkish which are assumed as reduplication even if they structural and semantically do not comply with the logic of reduplication of word phrases generated by repeating word, or using words with the same or contrary meaning or those with a similar sound next to each other in order to corroborate a meaning or to use a more efficient, agile and streamlined wording.These samples were collected and analyzed under the following headings: In this study we will emphasize some word phrases in Turkish which are assumed as reduplication even if they structural and semantically do not comply with the logic of reduplication of word phrases generated by repeating word, or using words with the same or contrary meaning or those with a similar sound next to each other in order to corroborate a meaning or to use a more efficient, agile and streamlined wording. These samples were collected and analyzed under the following headings: Corroborations generated by the consonants A- m, p, r, s B- paronomasias being assumed as reduplication C- reduplications being generated by -r/mAz structured gerunds. D- Compound words like kaçkaç, çekçek, gelgel, benbenci, hımhım, zemzeme, kumkuma which are assumed as reduplication although it is a single word. E- conjunctives such as ne.....ne or word phrases like köfte ekmek, sucuk ekmek, böbrek ekmek, cin tonik, viski kola, viski soda. F- reduplications generated by Ip structured gerunds and phrases generated with the initial phoneme m. From the point of the assumption of structure and meaning error of reduplication analyses have been made. The samples given in this research are taken from the previous researches done on the same topic. Therefore, my research aims at discussing the structural problems as well as those that arise in meaning against the background of those previous researches in order to come up with a criteria for Turkish reduplications. It is also the aim of this research to distunguish between reduplications and those which are not, since the Turkish language make use of them abundantly and thereby to contribute to this understanding.