Author:
Abstract
Ağız araştırmaları Türkolojinin ilgi çeken ve çok sayıda bilim insanının üzerinde uğraş verdiği bir disiplindir. İlk çalışmaların büyük ölçüde derleme özelliği göstermesi, daha sonra yapılacak incelemelere yol açmıştır. Bugün ağız araştırmaları büyük ölçüde bir ilin tamamını içermektedir. Bu tür çalışmalar, özellikle genel bilgiler vermesiyle oldukça değerlidir. Türkiye Türkçesi ağızları için düşünüldüğünde il temelli ağız araştırmaları büyük ölçüde tamamlanmıştır. Bu durum, Türkiye Türkçesi ağızları gramerinin hazırlanmasına katkı sunarken aynı zamanda daha dar bölgelerin ayrıca incelenmesi gerektiğini beraberinde getirmektedir. Bu amaçla son zamanlarda özellikle bir ilçenin merkezi veya bazı mahalleleri, tek bir köyden derlemeler esasında yapılan ağız incelemelerine de rastlanır. Bu çalışmada da Trabzon ilinin bütünü içinde yalnız bir ilçenin merkeze bağlı bazı mahallelerinden derlenen metinler esas alınmıştır.Trabzon ili, kendi içinde iki ağız grubuna ayrılarak Türkiye ölçeğinde Kuzeydoğu grubu içinde değerlendirilen bir ağız yöresidir. Bölge ağızlarıyla ilgili şimdiye kadar yapılan çalışmaların büyük bölümü Trabzon’un bütününü kapsayacak şekildedir. Bu çalışmaların önemli olduğuna ve büyük bir boşluğu doldurduğuna şüphe yoktur; ancak ilçe, köy ve mahalle ağızları da ayrıntılı olarak yeniden incelenebilir. Zira kapsamlı çalışmalarda genellikle küçük yerleşim alanlarıyla ilgili derlemeler sınırlı kalmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada Arsin ilçe merkezinden derlenen metinler esasında ünlüler ve ünlülerle ilgili değişmeler üzerinde durulmuştur. Elde edilen veriler yöreyle ilgili daha önce yapılan çalışmalarla mukayese edilerek dikkatlere sunulmuştur. Çalışmanın sonunda incelemeye kaynaklık eden metinlerden örneklere de yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
Dialect studies are discipline where Turkology is interested and many scientists work on it. The fact that the first studies showed a great deal of compilation has lead to further investigations. Dialect studies have a large part of the province today. These studies are particularly valuable in providing general information. When intended for dialect studies based provinces Turkey Turkish dialects are largely completed. In this case, Turkey Turkish dialects while contributing to the preparation of the grammar also brings with it the need to examine separately the narrower region. Therefore, especially in the center of a district or some neighborhoods, dialect examinations made from a single village based on reviews. In this study, only the texts collected from some neighborhood of the Trabzon were taken as basis.Trabzon, were divided into two groups in their dialect is a dialect region of the Northeast group assessed the scale of Turkey. Most of the work done to date about the region's dialects covers the whole of Trabzon. There is no doubt that these studies are important and fill a large gap; but districts, villages and neighborhoods dialects can also be reviewed in detail. Because small collections are often limited in comprehensive studies. Therefore, in this study, it is investigated that the texts about the vowels and vowels are based on the texts collected from Arsin district center. The findings were compared with previous studies on the region. There are also examples of texts at the end of the study.