Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kalıplaşmış Dil Birimlerinin Yeri ve Önemi

Author:

Year-Number: 2019-30
Yayımlanma Tarihi: null
Language : Türkçe
Konu : Türk Dili ve Türkçe Öğretimi
Number of pages: 361-373
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Doğal dillerin söz varlığı içerisinde ilk bakışta ayrı ayrı sözcüklerden oluşan unsurların çok daha fazla olduğu düşünülebilir. Ancak durum hiç zannedildiği gibi değildir. Doğal dillerde sözcükler birbirinden izole edilmiş şekilde değil aksine belirli söz dizimsel yapılarda ve sınırlı sözlüksel bir çevrede bir arada gerçekleşir. Bu, bir dilin söz varlığının büyük bir bölümünü kalıplaşmış dil birimlerinin oluşturduğu anlamına gelir. Wood’a göre (2015: 11) bir dildeki sözcüklerin yaklaşık %80’i kalıplaşmış sözcük dizimlerinde gerçekleşir. Kalıplaşmış dil birimlerinin kendi içinde gerek dil bilgisi/ söz dizimi gerekse sözlüksel açıdan oldukça faklı türleri vardır. Kalıp sözler (routines), eşdizimler (collocations), klişeler, sloganlar, söylemsel işlevleri olan sözcük kalıpları (lexical bundles), söz öbekleri (lexical phrases) dil bilgisel kalıplar (grammatical patterns), deyimler, atasözleri, birleşik sözcükler en önemli kalıplaşmış dil birimleri içinde gösterilebilir. Dilin söz varlığının büyük bir bölümünü teşkil eden ve istatistiksel açıdan kullanım sıklığı çok yüksek seyreden bu unsurların yabancı dil öğretimindeki önemi ve yeri büyüktür. Dilin söz varlığının büyük bir bölümünü oluşturmasının yanı sıra kalıplaşmış dil birimleri aynı zamanda gerek ana dili gerek ikinci dil konuşurunun ifadesinin doğal ve akıcı olmasını sağlar ve konuşurun metin üretiminden kaynaklanan dil bilimsel işlem yükünü azaltır. Kalıplaşmış dil birimlerinin söz konusu özellikleri, yabancı dil öğrencilerinin gerek söz varlığı bilgisinin geliştirilmesinde gerek yazılı ve sözlü metin üretimlerinin doğal, akıcı, etkili ve kıvrak olmasında özellikle dikkate alınmasını gerekli kılar. Yabancılara Türkçe öğretimi kitaplarında sözcükler genellikle kullanıldığı kalıplaşmış dil birimlerinden bağımsız olarak ve kalıplaşma olgusu dikkate alınmaksızın öğretilmeye çalışılır. Oysa sözcükler kullanıldığı çeşitli işlevleri de olan sözlüksel ve söz dizimsel kalıplar dikkate alınmadan tam anlamıyla verilemez. Bu bildiride bir dilin ediniminde ve öğretiminde önemli bir yere sahip kalıplaşmış dil birimlerinin İstanbul yabancılara Türkçe öğretimi ders kitapları örneğinde hangi türünün ne kadar dikkate alındığı ve nerede, ne zaman, nasıl öğretildiği ve öğretilmesi gerektiği konu edilecektir.

Keywords

Abstract

In the vocabulary of natural languages, at first glance, it can be thought that the elements consisting of separate words are much more. However, the situation is not what it is supposed to be. In natural languages, words are not isoleted, but rather co-occur in certain syntactic structures and in a limited lexical environment. This means that much of the vocabulary of a language is formed by formulaic language units. According to Wood (2015: 11), approximately 80% of the words in a language occur in formulaic sequences. The formulaic language units have different types of grammar / syntax and lexical aspects. Routines, cllocations, stereotypes, slogans, lexical bundles, lexical phrases, grammatical patterns, phrases, proverbs, compound words can be shown in most formulaic language units. These elements, which constitute a large part of the vocabulary of the language and have a very high frequency of statistical use, have a great importance and place in foreign language teaching. In addition to forming a large part of the vocabulary of the language, formulaic language units also ensure that the expression of the native speakers and the second language speakers are natural and fluent and reduces the burden of scientific processing on the language arising from the production of text. In order to increase the vocabulary of foreign language students and to make the written-verbal text production natural, flowing, effective and ambitious, it is necessary to take these features of the formulaic language units into consideration.. In the Turkish teaching books for foreigners, words are generally taught independently of the formulaic language units in which they are used and regardless of the phenomenon of formulaic language. However, the words cannot be teached literally without taking into account the lexical and syntactic patterns which have various functions. In this paper, it will be discussed which type of formulaic language units that have an important place in the acquisition and teaching of a language when, wherei how to teach and how need to be teached in Istanbul Turkish For Foreigners Course Book

Keywords