Osmanlıdan Günümüze Almanlar İçin Hazırlanmış Yabancı Dil Olarak Türkçe Kitapları: Bir Kaynakça Denemesi
Author:
Abstract
Almanlar; misyonerlik, iletişim, askerî, siyasi, eğitim, ekonomik, turizm ve göç gibi nedenlerle Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen milletlerin başında gelmektedir. İtalyan tüccarlar ve Alman rahipler tarafından XIV. yüzyılda yazılan “Codex Cumanicus” isimli eserin bir bölümünde Kumanca-Almanca sözlüğe yer verilmesi bu bağlamda ilk önemli eser olarak kabul edilebilir. Bu eserden günümüze kadar Almanlar için yabancı dil olarak Türkçe öğretimine ve öğrenimine yönelik birçok kitap hazırlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı’dan günümüze Almanlar için hazırlanmış yabancı dil olarak Türkçe kitaplarını tespit ederek bir kaynakça oluşturmaktır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada veriler, alan yazın taramasıyla elde edilmiştir. Veriler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi olmak üzere iki ana başlık altında toplanmıştır. Osmanlı döneminde toplam 63 eser, Cumhuriyet döneminde ise 156 eser tespit edilmiştir. İçerikleri incelenen eserler yazılış amaçlarına göre alt başlıklar altında kronolojik sıraya uygun şekilde listelenmiştir. Çalışma sonuçları, Türkçenin yabancı dil olarak Almanlar tarafından öğrenilmesinin köklü bir geçmişe sahip olduğunu ve Almanların tarih boyunca Türkçeyi “düşmanın dili”, “silah arkadaşının dili”, “misafirin dili”, “ticaret ortağının dili” ve “seyahat ettiği ülkenin dili” olarak öğrendiklerini göstermektedir.
Keywords
Abstract
Germans are the leading nation learning Turkish as a foreign language because of missionary, communication, military, political, educational, economic, tourism and immigration reasons. Written by Italian merchants and German monks in the XIV. century, Codex Cumanicus which includes Cuman-German dictionary can be considered as the first important work in this context. Since then, many books have been prepared for the teaching and learning of Turkish as a foreign language for Germans. The aim of this study is to identify Turkish books as a foreign language prepared for the Germans from the Ottoman to the present day and to create a bibliography. In this study in which the qualitative research approach is adopted, the data were collected through literature review. The data were collected under two main headings: Ottoman and Republican periods. 63 works in the Ottoman period and 156 works in the Republican period were identified. The books of which contents are examined were presented in chronological order under different titles considering the purposes of writing. The results of the study show that learning Turkish as a foreign langauge by Germans has a long-standing background and they have been learning Turkish the language of the enemy, friend of the arms, guest, trading partner, country of travel throughout the history.